In het rijtje speakers lijkt de subwoofer een beetje een vreemde eend in de bijt. Hij is vaak stukken groter dan andere speakers, staat alleen in een hoekje van de kamer met maar een taak. Laten we op onderzoek uitgaan.
Jong en succesvol
Subwoofers zijn verantwoordelijk voor de bas, oftewel voor de lage frequenties. Zodra frequenties een bepaald grens bereiken, worden ze aan de subwoofer doorgegeven en niet aan de andere speakers. Deze grens verschilt per installatie. Meestal grijpt de subwoofer in bij frequenties die lager liggen dan ongeveer 100 Hz. Deze grens wordt ook wel de hoogste grensfrequentie genoemd, de laagste grensfrequentie drukt de de laagste frequenties uit die een subwoofer kan weergeven. Deze frequenties kunnen per merk/model verschillen. Goede subwoofers berreiken een frequentie van 30 of soms zelfs 25 Hz.
Subwoofers zijn er nog niet zo heel lang. Wie de hifi-hoogtijdagen in de jaren tachtig heeft meegemaakt, die weet zeker nog wel dat een speaker die speciaal voor de bas verantwoordelijk was vrij zeldzaam was. Dit veranderde op slag in de jaren negentig – iets dat vooral aan de gedaalde productiekosten lag.
Waarom überhaupt een losse subwoofer?
We hebben uitgelegd wat een subwoofer doet. Maar waarom de lage frequenties door een losse speaker weergegeven worden, ligt aan de golflengte van de bassen. Hoe lager de frequentie namelijk is, des te langer zijn de golflengtes die zich in een ruimte uitbreiden. Bij 50 Hz is de golflengte bijvoorbeeld 6,8 meter; bij 1.000 Hz nog maar 34 cm. Dit betekent dat in het basbereik beduidend meer lucht(volume) in beweging gebracht moet worden. En dit gaat beter met een groot membraan – dit is dan ook meteen de reden waarom een subwoofer een stuk groter is dan een midrange driver en een tweeter.
Is een subwoofer überhaupt nodig?
Ook een installatie zonder subwoofer kan de basfrequenties weergeven. Genoeg 2- of 3- kanaals speakers hebben bass drivers of mid-bass drivers, maar ze kunnen nooit zo laag als een subwoofer en zijn ook minder krachtig. Een subwoofer is zinvol wanneer de bas in de muziek of film een belangrijke rol speelt en benadrukt dient te worden.
In een normale stereo setup kom je eigenlijk nooit een subwoofer tegen. Luister je naar rock, klassiek of jazz dan zul je het er vast ook mee eens zijn dat een subwoofer niet werkelijk nodig is. Dat klopt ook; bas speelt bij deze genres een ondergeschikte rol en kan gewoon worden weergegeven via een meerkanaals speaker. Het komt ook op het muziekgenre aan: een elektrische basgitaar kan soms met 40 Hz of langzamer (40 trillingen per seconde) trillen. Pop en vooral hiphop hebben vaak meer bas, nu zelfs meer dan vroeger, denk bijvoorbeeld aan trap beats.
Stereo sound voor stereo fans
Subwoofers zie je vooral in een home cinema setup. In een filmsoundtrack worden bassen doelbewust voor special effects ingezet. Een achtervolging met veel bombarie kun je dan ook soms echt in je buik voelen – een film krijgt dan een extra dimensie.
Downfire sub, bassreflex, actieve subwoofer – de verschillende varianten
Bij de verschillende subwoofers gaat het vaak om de constructie of het akoestische principe.
- ✔ Gesloten of bassreflex: bij deze constructie gaat het om de behuizing. Bassreflex speakers hebben een extra opening en versterken hierdoor de bas in een bepaalde frequentiebereiken. Het akoesitische principe hierachter heet Helmholtz-weerkaatsing.
- ✔ Downfire- of frontfire subwoofer: bij deze subwoofers gaat het om de richting van de geluidsafstraling van het membraan. Bij een downfire subwoofer – de naam verraadt het al – is het membraan naar de vloer gericht. De frontfire is naar de voor- of zijkant gericht. De downfire sub biedt interessante mogelijkheden om hem in je woonkamer te integreren – hij kan namelijk gewoon onder de bank of kast.
- ✔ Actief of passief: omdat subwoofers vrij groot zijn, kunnen er meer componenten in worden geplaatst. Bij een actieve subwoofer is de versterker voor de subwoofer al geïntegreerd – net als bij een actieve speaker. Dit heeft onder meer het voordeel dat hij draadloos door een versterker kan worden aangestuurd.
Bas die het stof door je huis heen blaast
- ▶ Actieve subwoofer S 6000: waar deze sub aan het werk gaat, valt het pleisterwerk bij je buren uit de muur. Geen zorgen, zo erg is het niet, maar de bas gaat behoorlijk diep – tot 25 Hz en klinkt krachtig en precies. Het THX-certificaat is dan ook meer dan verdiend. Als actieve sub laat hij zich draadloos door een AV-receiver aansturen met de wireless set voor subwoofers.
- ▶ CM 2014 SW van Concept E 450 Digital: deze sub is het antwoord op bijna alle digitale sound issues. Met een geluidskaart, bluetooth en een ingebouwde versterker kun je de Concept E 450 via je computer, Mac of telefoon bedienen. En met een grensfrequentie van 32 Hz en een maximaal volume van 121 dB krijg je ook behoorlijk veel bas voorgeschoteld.
Bas voor thuisbioscopen
Subwoofer knowhow
- Subwoofers nemen lage frequenties in een meerkanaals setup voor hun rekening.
- Voor de lage frequenties is een subwoofer met groot membraan zinvol omdat in dit bereik grote luchtvolumes moeten worden verplaatst.
- Subwoofers zie je vooral in een home cinema setup.
- Er bestaan verschillende subwoofervarianten als subwoofers met een basreflexpoort of een actieve sub.
ann
07. jun. 2020, 17:52
Kan je je subwoofer uit je home cinema set gebruiken en je schuifraam tegelijk openlaten? of zullen de buren daar last van ondervinden?
Jonathan
10. jun. 2020, 9:27
Het ligt aan de woonsituatie. Raam open in een dichtbevolkte woonwijk veroorzaakt al snel overlast. Afhankelijk ook van het geluidsniveau.