Muziek zorgt voor kippenvel, brengt ons in opperbeste stemming en beweegt ons tot tranen toe. Electrobeats geven energie, een denderend orkest geeft ons een aangename rilling en een diepe zangstem heeft een kalmerend effect. Het is verbazingwekkend hoezeer geluiden ons beïnvloeden en onze emotionele wereld sturen. Want wat gebeurt er in ons hoofd? Hoe machtig is de kracht van geluiden? De wisselwerking van muziek en emoties is absoluut fascinerend.
Wat gebeurt er in ons hoofd als je muziek luistert
Geluiden dringen door tot ver in de diepte van de menselijke ziel en roepen verschillende emoties op. Over de hele wereld creëert bepaalde muziek gevoelens van vreugde, verdriet of dreiging. Niet voor niets wordt muziek als een universele taal beschouwd. Het werkt zonder woorden en iedereen begrijpt het meteen. Neurowetenschappers verklaren dit door het feit dat sommige geluiden eerst de zogenaamde hersenstam aanspreken, nog voordat het bewustzijn wordt geactiveerd. Dit gebied van de hersenen was al aanwezig bij de prehistorische mens. Daarnaast controleert de hersenstam belangrijke functies als reflexen en bloeddruk. Harde geluiden zoals schreeuwen, onverwachte drumslagen of een dissonante melodie associerëen we meteen met iets bedreigends. Ons hart slaat op hol nog voordat we er bewust over nadenken. Voor onze voorouders, die jager-verzamelaars waren en die dagelijks aan het gevaar van roofdieren waren blootgesteld, was een snelle reactie van vitaal belang om te overleven.
Maar geluiden activeren ook andere gebieden van onze hersenen. Namelijk die die verantwoordelijk zijn voor gevoelens zoals verlangen of verdriet. Naast de directe invloed op ons vegatieve zenuwstelsel heeft muziek een bijzonder effect op de herinneringen die in ons geheugen zijn opgeslagen. Welke muziek ons raakt, is gebaseerd op onze individuele ervaringen. Iemand die als kind op weg naar vakantie urenlang naar bepaalde muziek in de auto heeft geluisterd, denkt ook wanneer hij diezelfde muziek jaren later weer terughoort, meteen weer aan die tijd. De prachtige landschappen en uitzichten, de geur van een vers stokbrood of weelderige bloemenweiden komen als vanzelf weer boven.
Psychologen en neurowetenschappers noemen dit het episodisch geheugen. Je verbindt de muziek met episodes uit je eigen leven. Het brein verbindt wat we opnieuw horen met de situatie waarin we voor het eerst een muziekstuk hebben gehoord. Bovendien herkennen we niet alleen melodie of koortekst. We ervaren de situatie, de specifieke sfeer en onze stemming op dat moment met al onze zintuigen. Dat komt omdat alle hersengebieden actief zijn bij het luisteren naar muziek.
Door de video te downloaden ga je akkoord met het privacybeleid van YouTube.
Meer informatie
Welke muziek we leuk vinden en welke ons emotioneel stimuleert, hangt ook af van de sociaal-culturele omgeving. De muzikale smaak van oudere broers en zussen, ouders en vrienden heeft een grote invloed. Afhankelijk hiervan zal de monumentale Verdi-opera, het “Azzurro”-lied of een vette house plaat je doen zwijmelen. Een operazanger of een popster die over een vervlogen liefde zingt, raakt ons, zelfs als we een kind zijn en liefdesverdriet ons nog vreemd is. Zelfs baby’s die pas enkele maanden oud zijn, beginnen te huilen als hun moeder een triest popliedje zingt. Dit ligt aan de spiegelneuronen die verantwoordelijk zijn voor ons inlevingsvermogen. Door het klagende gezang van de muzikant nemen we zijn of haar emoties waar. Ons innerlijke leven resoneert door de zenuwcellen en we voelen hetzelfde verdriet.
De pakkende zomerhit uit onze kindertijd daarentegen zorgt voor goede zin omdat het het beloningssysteem in onze hersenen stimuleert, dat gelukshormonen of endorfines vrijmaakt. Om al deze redenen hebben we favoriete nummers en gebruiken we muziek om een sfeer te bepalen. Echter, als we somber zijn, nemen we liever onze toevlucht tot gevoelige symfonieën of liefdesliedjes. Deze muziek vinden we aangenamer als we ons wat down voelen. Het heeft een positief effect op onze psyche omdat we de mineur stemming met de smachtende zangeres delen. Dit geeft troost.
Beste klank: luidsprekers van Teufel
Verbluffende feiten over het effect van muziek
Muziek is een mysterie. Lang niet alle vragen over de relatie tussen muziek en gevoelens zijn tot nu toe beantwoord. Het is dan ook een populair onderzoeksgebied voor psychologen, etnologen, sociale wetenschappers, artsen en neurologen. Iedere dag zijn er wel nieuwe studies, laboratoriumexperimenten, hersenscans en lange termijn observaties die het geheim van geluiden willen ontsluieren. De bevindingen laten zien hoe complex het verband tussen muziek en emoties is. Waarschijnlijk de meest verbazingwekkende feiten van dit onderzoek zijn de volgende:
- De Franse psycholoog Nicolas Guéguen onderzocht het suggestieve effect van muziek. Hij kwam erachter hoe sterk bepaalde muziek ons gedrag beïnvloedt. Als we in de supermarkt naar een Frans chanson luisteren, hebben we de neiging om in de drankafdeling te gaan voor wijn in plaats van bier. Als je jouw favoriete nummer in een bar hoort, heb je meer zin om met mensen aan de bar te praten. Luidruchtige muziek verleidt ons ook om meer drankjes te bestellen en sneller te drinken.
- Bij het joggen of tijdens een fitnesstraining, stimuleert muziek ons door het prikkelen van emoties. We houden het langer vol–onder andere omdat sporten met muziek lijkt alsof je je minder moet inspannen. Songs met 120 tot 140 beats per minuut zijn het prettigst. Als sporters met het ritme meegaan, verhogen ze zelfs hun prestaties. Dit ontdekte de muziekpsycholoog Gunter Kreutz, een onderzoeker aan de Universiteit van Oldenburg.
- Artsen ontdekken steeds meer het potentieel van muziek voor patiënten met dementie, tinnitus, depressie en chronische pijn. Dementiepiepatiënten, die niet eens meer weten hoe oud ze zijn, herkennen verrassend genoeg liedjes uit hun jeugd. Ook bij pijn- of psychotherapie kan muziek een positieve rol spelen en kunnen stresshormonen, pijn en angst afnemen. Patiënten die tijdens en na een operatie naar muziek luisteren, hebben minder verdoving nodig en voelen minder pijn na de operatie.
- Muzikale stukken zijn soms net zo spannend geconstrueerd als een misdaadthriller. Vooral filmmuzikanten maken gebruik van het hele scala aan suspense, plotsequenties, cliffhangers en andere narratieve apparaten. Bij het luisteren nemen de hersenen een afwachtende houding aan. Een onvoorziene snelle verandering in het ritme of een stijgende beat, dissonante vioolpiepen en andere schrille geluiden veroorzaken angst en ongemak. Een voorbeeld hiervan is de soundtrack van de Hitchcock klassieker Psycho, vooral de beroemde douchescene zorgt alleen al vanwege de muziek voor kippenvel.
Door de video te downloaden ga je akkoord met het privacybeleid van YouTube.
Meer informatie
- Op een neonatale afdeling werd ontdekt dat te vroeg geboren baby’s zich kunnen ontspannen met liedjes die voor hen worden gezongen. Niet voor niets hebben slaapliedjes kleine kinderen wereldwijd eeuwenlang in slaap gesust. Het verloop van hun toonreeksen is overal gelijk, of het nu een Indonesisch of een Iers volksliedje is.
- Muziek verrijkt ons gevoelsleven. Het raakt een gevoelige snaar die we anders niet zo snel zouden voelen in ons dagelijkse leven. Als je bijvoorbeeld niet op een andere manier religieus bent of meditatie beoefent, kan muziek je helpen om spirituele en transcendente gevoelens te ervaren. Dit werd ontdekt door wetenschappers van de onderzoekscluster Languages of Emotions van de Freie Universität Berlin.
Verlies je in muziek met Teufel koptelefoons
- ▶ AIRY: zo licht dat je hem gewoon vergeet. De AIRY maakt indruk met zijn strak design en minimale gewicht. Toch is het geluid geenszins een lichtgewicht. Een 40 mm lineaire HD driver met neodymium magneten zorgt ervoor dat alleen de fijnste geluiden je oren bereiken. Voor puur muziekplezier.
- ▶ REAL BLUE NC: wil je de wereld en de geluiden om je heen volledig buiten sluiten? Dan is de REAL Blue NC met actieve ruisonderdrukking en de grote, zachte oorkussens je ideale metgezel.
