Tips & trucs: subwoofer correct aansluiten

Bij traditionele home cinema systemen, maar ook bij de meeste soundbars, is de subwoofer verantwoordelijk voor de lage tonen. In tegenstelling tot satellieten wordt een actieve subwoofer niet met  een luidsprekerkabel aangesloten, maar met een cinchkabel. Afhankelijk van de apparatuur, is een draadloze verbinding met zender en ontvanger, ook mogelijk. In dit artikel zullen we samenvatten hoe je een subwoofer correct kunt aansluiten, instellen en afstellen.

Wat is een subwoofer precies?

Subwoofers zorgen voor de bas, oftewel voor geluiden met een lage frequentie. Zodra frequenties onder een bepaald bereik komen, worden ze doorgegeven aan de sub en niet aan de andere luidsprekers. Deze limiet is afhankelijk van de configuratie van het systeem. Meer hierover in de sectie subwoofer instellen iets later in dit artikel.

Subwoofers zijn een relatief jong fenomeen. Iedereen die zich nog kan herinneren aan de hifi-tijd in de jaren 80, weet vast en zeker nog dat losse basboxen in die tijd zeldzaam waren. Dit veranderde vrij snel in de jaren 90 dankzij de lagere productiekosten. Wat geluid betreft is er veel voor te zeggen voor losse subwoofers, zeker in bepaalde bereiken.

Actieve vs passieve subwoofer

Er zijn talloze berichten en internetdiscussies over de vraag of een actieve of passieve subwoofer de juiste keuze is. Het korte antwoord: dat hangt af van het gebruiksdoel. Passieve subwoofers zijn de laatste jaren uiterst zeldzaam geworden op de markt en zijn vaak alleen nog verkrijgbaar als onderdelen van goedkope complete systemen. Even zeldzaam zijn versterkers die het subwooferkanaal zelf versterken. In principe worden passieve woofers net als andere luidsprekers aangesloten via een tweekanaals luidsprekerkabel. Het voordeel van passieve subwoofers is dat ze geen stroomvoorziening nodig hebben.

Het voordeel van actieve subwoofers is dat de versterker reeds in de behuizing van de sub is geïntegreerd. Dat zorgt niet alleen voor een stevigere prijs, maar maakt ook draadloze bediening mogelijk en breidt de mogelijkheden voor geluidsinstellingen uit. In het bijzonder gaat het om de finetuning van de crossover-frequentie en het volume.

Leestip >> Lagedrukgebied – alles wat je wilt weten over subwoofers

Actieve subwoofers aansluiten op de versterker of soundbar

Als je een nieuwere AV-receiver of soundbar gebruikt, heeft deze meestal minimaal één aansluiting aan de achterzijde voor subwoofers. Deze wordt vaak aangeduid met “sub out” en is verbonden met een mono RCA-kabel.

Het subwoofersignaal wordt rechtstreeks van deze RCA-aansluiting naar de subwoofer gevoerd via een mono RCA-kabel. Om een actieve subwoofer aan te sluiten, is geen verdere bekabeling nodig – behalve de noodzakelijke aansluiting op de voeding.

Actieve subwoofers draadloos verbinden via bluetooth / wifi

De huidige trend is een draadloze verbinding tussen audiosysteem en subwoofer. Je kunt ze in plaats van met een kabel koppelen via wifi of bluetooth. De voordelen liggen voor de hand: je hoeft geen kabel onder de vloer of onder het tapijt te leggen. Het inrichtingen is wat ingewikkelder, maar als je de handleiding goed volgt, is de verbinding zo gebeurd.

Passieve subwoofer voor speciale gevallen

Passieve subwoofers zie je de laatste niet meer zo vaak. Vaak zijn ze alleen nog maar verkrijgbaar als onderdeel van goedkope complete systemen. Versterkers die het subwooferkanaal zelf versterken, zijn al net zo zeldzaam geworden. Passieve woofers worden in principe zoals andere speakers aangesloten via een 2-kanaals luidsprekerkabel. Één van de voordelen van passieve subwoofers is dat ze geen stroomvoorziening nodig hebben.

Passende accessoires van Teufel

Reflekt

€ 299,99In verschillende kleuren

Subwoofer Wireless Maker System 6 THX

€ 289,99

Ultima Center

€ 179,99In verschillende kleuren

De subwoofer correct plaatsen

Als het nieuwe home cinema systeem is geïnstalleerd, gaan de meeste mensen de installatie direct testen. Maar wacht even en denk goed na over hoe je je nieuwe speakers en in het bijzonder de subwoofer kunt plaatsen. Zo kun je meer uit je home cinema systeem halen.

We hebben in een apart artikel uiteengezet waar je rekening mee moet houden.                                        >> Subwoofer plaatsen: tips voor de perfecte plek.

Subwoofer instellen – het beste geluid met vallen en opstaan

Zodra de subwoofer zijn plaats heeft en verbonden is met je installatie, is de laatste stap het correct instellen van de speaker. Huidige AV-receivers bieden vaak een kalibratieprogramma dat de aangesloten luidsprekers en hun prestaties automatisch herkent. Wij raden je aan het automatische programma één keer te draaien voor een basisinstelling en vervolgens het geluidsbeeld aan te passen aan jouw voorkeuren.

Belangrijke parameters bij het (handmatig) afstellen van de subwoofer zijn de crossover frequentie en het basisvolume:

Volume van subwoofer instellen

De meeste actieve subwoofers hebben een eigen volumeregeling. Het is raadzaam om het volume van de sub in eerste instantie in te stellen op ongeveer een derde tot maximaal 50% en het gewenste totale volume via de AV-receiver te selecteren. Op deze manier hoeft de interne subwooferversterker niet tot aan de limiet te gaan. Dit kan het stroomverbruik verminderen en de levensduur verlengen.

Crossover frequentie van subwoofer bepalen

De crossover frequentie is een belangrijke waarde die je in de AV-receiver kunt instellen. Hiermee splitst de versterker het signaal in hoge en lage frequenties op en stuurt dit signaalcomponent vervolgens naar de satellieten (alles boven de crossover frequentie) of naar de subwoofer (alles eronder). Om te voorkomen dat er een frequentiegat ontstaat, moet het mogelijk zijn om het signaal naar de satellieten of naar de subwoofer te zenden. De te bepalen waarde moet daarom worden afgeleid uit het technisch mogelijke frequentiebereik van de afzonderlijke speakers. Hiervoor is het nuttig om de technische gegevens van de satellieten en de subwoofer na te kijken.

Aangezien je de subwoofer niet over alle frequenties kunt horen, is de crossover-frequentie zelden hoger dan 160 Hz. Een richtlijn is bijvoorbeeld de THX-homecinema standaard van 80 Hz, op voorwaarde dat de andere satellietluidsprekers deze frequentie ook kunnen weergeven. Crossover frequenties van 80 Hz tot 140 Hz komen het meest voor omdat de midden- en achterluidsprekers door hun ontwerp niet onder deze frequentierespons vallen.

Uitzondering bij vloerstaande speakers: film vs. muziek

Optimale weergave van films en muziek met vloerstaande speakers is alleen mogelijk als je rekening houdt met bepaalde uitzonderingen. Door de verschillende instelmogelijkheden kunnen de geluidsresultaten sterk verschillen. De huidige AV-receivers zijn uitgerust met microfoons en bijbehorende programma’s. Deze werken echter niet altijd precies of de resultaten worden tijdens het kalibreren vervormd door andere factoren. Daarom is het raadzaam om een paar testruns uit te voeren om eventuele akoestische effecten in de ruimte tot een minimum te beperken.

Instelling A

Als de vloerstaande speakers met de “small” instelling worden bediend, is het mogelijk de crossover frequentie op 100 Hz in te stellen. Dit komt overeen met de lagere crossover frequentie van de meeste midden- en rearspeakers, waardoor de afzonderlijke componenten goed samen klinken. De steilheid van de filter in de receiver is echter niet altijd voldoende om het basniveau van de grote vloerstaande speakers onder de crossover frequentie abrupt te verlagen.

Als gevolg daarvan zijn de speakers niet volledig gereguleerd en reproduceren ze nog steeds frequenties onder 100 Hz (hoewel minder luid). Op deze manier werken de subwoofer en de tower speaker samen in het lage frequentiebereik. Dit levert een mooi resultaat op voor films, maar is misschien minder voordelig voor muziek.

Instelling B

Bij deze opstelling wordt de prestatie van de subwoofer aangepast aan de vloerstaande speakers. Ook hier selecteer je de parameter “small”, maar de crossover frequentie stel je in op 40 Hz. Afhankelijk van de plaatsing van de subwoofer zou het niveau opnieuw moeten worden aangepast. Bijna het gehele frequentiespectrum komt in deze combinatie aan bod. Deze instelling past daarom het best bij het afspelen van muziek. Tijdens de filmweergave ontstaat echter een “frequentiegat” met midden- en rearspeakers omdat deze de onderste afsnijfrequentie van 40 Hz niet bereiken. Daarom moet je deze instelling alleen in stereomodus gebruiken.

Instelling C

De vloerstaande luidsprekers moeten hier op de parameter “large” worden ingesteld, zodat ze het volledige frequentiebereik van de signaalbron weergeven. De crossover frequentie voor de overige speakers is ingesteld op 100 Hz. Zo worden het pure LFE-signaal (“Low Frequency Effects”) en ook de laagfrequente componenten van de midden- en rearspeakers via de subwoofer weergegeven. Deze instelling is geschikt voor zowel muziek als film. Als er muziek wordt afgespeeld, worden alleen de vloerstaande speakers bediend.

Het hele frequentiespectrum gaat niet zo laag als bij instelling A of B, maar in tegenstelling tot films komen dergelijke lage frequenties zeer zelden voor tijdens het afspelen van muziek. De beste optie is hier om te experimenteren met de verschillende instellingen om het best mogelijke resultaat te krijgen.

Plat tot frontfire: subwoofers van Teufel

▶ Flatsubwoofer T 4000 Wireless: met zijn slanke en stijlvolle ontwerp past de T 4000 in elke huiskamer. Maar deze sub scoort niet alleen met zijn minimalistische uiterlijk – een indrukwekkend vermogen van 250 watt zorgt voor een krachtige bas – zonder kabels!

▶ T 6 Subwoofer: De eerste keuze voor kleine woonruimtes – de T 6 subwoofer is geschikt voor stereo- en surroundsets en zorgt voor een krachtig geluid in kleine ruimtes!