Het belangrijkste eerst: Tegenwoordig zijn accu’s over het algemeen goed beschermd tegen oververhitting en kortsluiting, die accubranden of zelfs explosies zouden kunnen veroorzaken, dankzij ingebouwde veiligheidsmechanismen. Toch komt het af en toe voor dat een accu, door externe invloeden of onjuist gebruik, oververhit raakt en in het ergste geval in brand vliegt. Welke maatregelen kun je nemen om jezelf en anderen hiertegen te beschermen?
Lithium-ion-accu’s: Werking en risico’s
Lithium-accu’s zijn overal te vinden, of het nu in telefoons, laptops, e-bikes of bluetooth-koptelefoons is. Daar zijn goede redenen voor: deze accu’s zijn zeer krachtig en efficiënt, ze slaan energie lang op en kunnen snel worden opgeladen. Alleen brengt de technologie ook bepaalde risico’s met zich mee, omdat lithium, het element waarvan de accu’s worden gemaakt, als grondstof giftig en ontvlambaar is.
Hoe werkt een lithium-ion-accu?
In een lithium-ion-accu zijn er twee elektroden: een anode (meestal van grafiet) en een kathode (vaak van lithium-metaaloxiden). Daartussen bevindt zich een elektrolytische vloeistof die lithium-ionen heen en weer transporteert, wat de accu in staat stelt energie op te slaan en vrij te geven. Tijdens het opladen bewegen de ionen naar de anode, en tijdens het ontladen naar de kathode.
Vergeleken met andere soorten accu’s, zoals nikkel-cadmium- of nikkel-metaalhydride-accu’s, hebben lithium-ion-accu’s een hogere energiedichtheid, waardoor meer energie in een kleinere ruimte kan worden opgeslagen. Dit brengt echter ook een groter risico op branden met zich mee. Toch zijn commercieel verkrijgbare accu’s relatief veilig dankzij moderne beschermingsmechanismen en strikte productienormen, mits ze op de juiste manier worden gebruikt.
Hoe ontstaat een accubrand?
De belangrijkste oorzaak van een brandende accu is oververhitting van binnenuit. Als de temperatuur in een cel van de accu boven de 60 °C stijgt, kan dit een chemische kettingreactie veroorzaken die bekend staat als “thermische doorslag” (Engels: thermal runaway). Hierbij kan de accu oplopen tot meer dan 500 °C. Het gevolg kan een accubrand of zelfs een explosie zijn.
Deze oververhitting kan het gevolg zijn van onjuiste opslag (bijvoorbeeld bij directe blootstelling aan zonlicht), overladen (wanneer de geïntegreerde laadbescherming faalt), of het gebruik van een ongeschikte oplader.
Accubranden kunnen ook ontstaan door mechanische schade (zoals vallen) of productiefouten. Als de accu zodanig wordt beschadigd dat het binnenste breekt, ontstaat er een kortsluiting en een exotherme reactie – de accu vliegt in brand. Defecte isolaties kunnen er ook voor zorgen dat de accu instabiel wordt en uiteindelijk in brand vliegt.
Mogelijke oorzaken van een accubrand in het kort:
- Oververhitting (thermische doorslag)
- Mechanische schade, bijvoorbeeld door vallen of druk
- Overladen (laadbeveiliging defect)
- Productiefouten
- Onjuiste opslag of verkeerd gebruik
Let op: Ook een diep ontladen accu die opnieuw wordt opgeladen, vormt een potentieel brandgevaar! Meer hierover lees je in onze gids over diepontlading.
Hoe gevaarlijk is een brandende accu?
Zodra een lithium-ion-accu vlam vat, is deze zeer gevaarlijk. De brand kan een grotere brand veroorzaken, een explosie kan ernstige verwondingen en materiële schade veroorzaken, en in het ergste geval levens kosten. Bovendien komen bij de reactie van het lithium-elektrolyt met zuurstof giftige gassen vrij.
Let op: Open nooit zelf een lithium-ion-accu vanwege de giftige bestanddelen en het hoge brandgevaar!
Veilige en geteste originele accu’s voor Teufel speakers
In noodgevallen: Wat te doen bij een accubrand?
Bij een brandende lithium-accu is snel handelen essentieel. Dit moet je doen om het gevaar te beperken:
- Breng jezelf in veiligheid.
Verwijder jezelf van de brandhaard en moedig anderen aan hetzelfde te doen. Zorg ervoor dat iedereen buiten bereik van de rook en giftige gassen is.
- Bel de brandweer.
Bel het alarmnummer 112. De brandweerlieden kunnen de situatie het beste beoordelen en het vuur blussen. Probeer de brand niet zelf te bestrijden, tenzij je goed bent uitgerust (gasmasker, brandblusser, beschermende kleding)!
- Voorkom de verspreiding van de brand.
Indien mogelijk, verwijder andere brandbare voorwerpen in de buurt van de brandende accu. De veiligheid van jou en anderen heeft de hoogste prioriteit!
- Waarschuw anderen en evacueer indien nodig het gebouw.
Bij een brand in een gebouw moet je iedereen waarschuwen en indien nodig aanzetten tot evacuatie.
Opmerking: Deze algemene adviezen zijn slechts een richtlijn voor noodgevallen. Houd altijd rekening met de plaatselijke veiligheidsvoorschriften en volg het advies van experts op.
Hoe kun je accubranden voorkomen?
Als een accu vlam vat of explodeert, kunnen de gevolgen verwoestend zijn voor zowel het apparaat als de mens. Hier is wat je moet weten om jezelf en je apparaten te beschermen:
- Gebruik originele accessoires: Laad je apparaten altijd op met de originele oplader en door de fabrikant aanbevolen kabels. Namaakproducten voldoen mogelijk niet aan de veiligheidsnormen.
- Voorkom overladen: Verwijder de oplader zodra de accu volledig is opgeladen.
- Vermijd hitte en kou: Bewaar en gebruik je accu’s of apparaten niet bij extreme temperaturen. Hitte verhoogt het risico op thermische doorslag. Koude kan de accuprestaties verminderen en defecten veroorzaken.
- Bewaar de accu op de juiste manier: Als je een accu langere tijd niet gebruikt, bewaar deze dan op een plek die beschermd is tegen extreme temperaturen en ver weg van andere gevarenbronnen. Voor e-bike-accu’s zijn er bijvoorbeeld vuurvaste dozen.
- Bescherm apparaat en accu tegen schade: Bescherm je apparaten tegen vallen en andere mechanische invloeden. Zelfs als het apparaat er onbeschadigd uitziet, kan een val de interne accu hebben beschadigd.
- Neem geen risico’s: Als je tekenen van een beschadigde accu opmerkt – zoals opzwellen, sterke warmteontwikkeling of een ongebruikelijke geur – schakel het apparaat dan direct uit en laat de accu professioneel controleren.
Leestips: Lees meer op onze blog over hoe je een accu op de juiste manier oplaadt en onderhoudt.
Hoe gooi je een defecte accu correct weg?
In geen geval in het huishoudelijk afval! Defecte of verbruikte accu’s moeten worden gerecycled. Breng ze naar een inzamelpunt bij een winkel of recyclingcentrum.
Safe & Sound: Koptelefoons van Teufel
▶ REAL BLUE TWS 3: Deze in-ear koptelefoon biedt je eersteklas Teufel sound inclusief hybride Active Noise Cancelling (ANC) tot wel 24 uur lang. Er zitten lithium-ion batterijen in met een capaciteit van 45 mAh, de meegeleverde oplaadcase heeft 400 mAh en laadt de oordopjes in een handomdraai op.
▶ SUPREME ON: De SUPREME ON on-ear bluetooth koptelefoon is je krachtige en stabiele metgezel voor het dagelijks leven en avonturen. De geïntegreerde lithium-ion batterij gaat ongeveer 25 uur mee op gemiddeld volume.
Altijd veilig opgeladen: Oplaadcases voor in-ears van Teufel
Samenvatting: Veiligheidsmaatregelen voorkomen accubrand
- Lithium-accu’s voeden tegenwoordig een groot deel van onze elektronische apparaten, maar bevatten ook brandbare en giftige stoffen.
- Strenge veiligheidsnormen helpen defecten te voorkomen en verkleinen het risico op accubranden aanzienlijk.
- Met de juiste voorzorgsmaatregelen kun je een accubrand bijna altijd voorkomen.
- Maar als er toch brand uitbreekt in een lithium-ion-accu, is snel en slim handelen cruciaal – de veiligheid van mensen komt altijd op de eerste plaats!
Titelbeeld: Foto van Panos Sakalakis via Unsplash
