In 1925 werd op de IFA (consumer electronics beurs) in Berlijn de Blatthaller gepresenteerd – de eerste elektrodynamische luidspreker. Een uitvinding die onze manier van luisteren compleet veranderde. Of je nu thuis zit, op een concert bent of een koptelefoon draagt: luidsprekers zijn overal. Voor het honderdjarig jubileum vieren we de belangrijkste mijlpalen, herinneren we ons geniale ideeën en laten we zien hoe geluid zich door de jaren heen heeft ontwikkeld.
Van telefoon tot luidspreker: hoe het begon
Laten we bij het begin beginnen – de geschiedenis van geluid start niet bij de luidspreker. Voordat luidsprekers muziek en spraak in onze huizen brachten, waren ze vooral een hulpmiddel, eerst in de telefoon. In de jaren 1860 deden uitvinders zoals Antonio Meucci, Philipp Reis en Alexander Graham Bell de eerste pogingen met geluidomzetters voor telefoons. Bell wordt vaak gezien als de doorbraak met zijn werkende telefoon.
In 1878 vroeg Werner von Siemens patent aan op een elektrodynamische omzetter, bedoeld voor telefonie. Zijn idee: een beweegbare spoel in een magneetveld laat een membraan trillen – een principe dat nog steeds in de meeste luidsprekers zit. Wat begon als een hulpmiddel voor spraak, werd de basis voor een van de grootste audio-uitvindingen. De echte doorbraak kwam pas met krachtige versterkers, waardoor luidsprekers ook voor muziek en radio konden worden gebruikt.
Het grote spektakel: geluid schrijft geschiedenis
De moderne luidspreker wordt vaak gekoppeld aan 1925, toen de buizenversterker op de markt kwam. Voor het eerst kon de elektrodynamische luidspreker echt laten zien wat hij kon. Op de eerste radiobeurs in Berlijn presenteerden fabrikanten hun modellen – een waar geluidsspektakel. Toen, net als nu, was Berlijn dé plek voor luide ideeën.
Vanaf dat moment werd geluid onderdeel van het dagelijks leven: muziek, spraak en filmgeluid klonken luid en duidelijk. De enorme hoornluidsprekers van toen zien er nu misschien vreemd uit, maar waren nodig om het zwakke versterkervermogen te compenseren.
Door de jaren heen veranderde de luidspreker technisch én qua design. Na de grote hoorns kwamen in de jaren ’50 de eerste compacte, gesloten behuizingen. Die zorgden voor helderder geluid in een kleiner formaat. Tegelijkertijd ontstonden open ontwerpen, populair bij high-end fans vanwege hun natuurlijke sound – al ging dat ten koste van de bas. De eerste modellen kun je nog steeds bewonderen in musea. Echte klankdinosaurussen!
Van mono naar stereo
Lang was muziek een eendimensionale ervaring: mono-luidsprekers gaven geluid uit één bron. In de jaren ’30 kwamen de eerste stereo-experimenten, met twee kanalen voor een ruimtelijk effect. De doorbraak volgde in de jaren ’50 en ’60 met stereo-platen en bijpassende apparatuur. Sindsdien is stereo de standaard – thuis, in de auto en in je koptelefoon.
Van simpele hoorn naar 3-kanaals systeem
De eerste luidsprekers versterkten geluid puur mechanisch. Met de elektrodynamische luidspreker in 1925 begon een nieuw tijdperk: geluid werd luider én helderder. Vandaag zorgen 3-kanaals systemen met aparte hoge-, midden- en lage tonen voor een superprecies geluid. Wat ooit een technisch probleem was, is nu een designobject en een must-have.
Ook Teufel doet sinds 1979 mee – eerst met bouwpakketten, nu met complete systemen die high-end geluid betaalbaar maken. Focus: krachtige prestaties, eerlijke prijzen en vooruitstrevende techniek, rechtstreeks uit Berlijn.
Traditie in het achterhoofd, toekomst in gedachten – krachtige actieve luidsprekers voor je setup
ULTIMA 40 Active Club Edition
€ 1039,99
ULTIMA 25 ACTIVE + Yamaha CD-S303
€ 689,99
STEREO M 2
€ 699,99Geluid aan de Berlijnse Muur
Een bijna vergeten verhaal uit de jaren ’60: West en Oost gebruikten luidsprekers aan de Berlijnse Muur als propaganda-instrument.
- Het Westen stuurde nieuws en muziek richting DDR
- De DDR reageerde met tegengeluid om de boodschappen te overstemmen.
De luidsprekersystemen waren geen doe-het-zelfproject, maar een officiële opdracht voor geluidsinstallaties.
Aan de westkant kwamen ze van autoriteiten die hun boodschappen met muziek en nieuws over de muur stuurden. Het oosten reageerde op staatsniveau – met tegengeluid om de geluiden uit het westen te overstemmen. Wat vandaag bijna als sciencefiction klinkt, maakte toen deel uit van de akoestische strijd in het centrum van Berlijn.
Door de video te downloaden ga je akkoord met het privacybeleid van YouTube.
Meer informatieOpent in nieuwe tab
Dit akoestische duel – vaak aangeduid als de ‘luidsprekeroorlog’ – laat op indrukwekkende wijze zien dat luidsprekers niet alleen techniek waren, maar ook een middel voor politieke communicatie konden zijn – vooral in een stad als Berlijn, die ook de thuisbasis is van Teufel.
De moderne luidspreker en zijn toekomst
Tegenwoordig kun je kiezen tussen slimme luidsprekers met spraakbesturing, 360°-geluid, multiroom of geschikt voor buitengebruik. De ontwikkeling gaat door: grafenmembranen, zwevende luidsprekers, zelfcorrigerende geluidssystemen – allemaal in de pipeline.
En als je denkt dat dat alles was: op de CES 2025 werden modellen gepresenteerd die eruitzien als verwarmingsregelaars, maar geluidsbollen in alle richtingen uitzenden. Welkom in de toekomst van geluid.
Geluidsgeschiedenis gemaakt in Berlijn: Teufel producten die blijven
Opent in nieuwe tab▶ ROCKSTER CROSS 2Opent in nieuwe tab: Deze mobiele mijlpaal laat zien hoe ver we zijn gekomen – wat vroeger hele hoornsystemen vereiste, wordt vandaag de dag geleverd door een compacte, robuuste bluetooth-luidsprekerOpent in nieuwe tab met accu voor lange nachten en geluid voor binnen en buiten.
▶ ULTIMA 40Opent in nieuwe tab: De bestseller uit Berlijn – een 3-kanaals vloerstaande luidsprekerOpent in nieuwe tab die al jarenlang geschiedenis schrijft op het gebied van geluid. Rijke bassen, heldere middentonen en gedetailleerde hoge tonen en de goede prijs maken de ULTIMA 40 tot een legende.
Meer producten uit de Teufel Shop
DEFINION 3 + DENON DRA-900H
€ 1699,99
ULTIMA 20 KOMBO 3 SE
€ 549,99
THEATER 500 + DENON DRA-900H
€ 1199,99Conclusie: 100 jaar luidsprekers in een notendop
- De eerste geluidsomvormers verschenen samen met de telefoon – geluid kwam later.
- 1925 was het startschot voor de luidspreker zoals we die vandaag kennen.
- De ontwikkeling varieert van reusachtige hoorns tot draadloze designstukken.
- Of het nu in het luidsprekermuseum is of bij jou thuis: de techniek blijft fascinerend.
Titelafbeelding: Blatthaller in mediaberichtenOpent in nieuwe tab.
Afbeelding 1: Yaroslav ShuraevOpent in nieuwe tab op Pexels. Pexels-licentieOpent in nieuwe tab
