Wanneer speakers ruisen of knisteren kan dat een flinke domper op je luisterplezier zijn. Maar weet dat niet ieder ruisen ook een storing hoeft te zijn en vaak zijn de speakers niet eens de oorzaak. Wanneer je achter de oorzaak van de ruis wilt komen, moet je heel precies luisteren.
Het ruisen en brommen
Het is niet moeilijk om je iets bij een ruis voor te stellen. Wat het fysisch is, is minder bekend. In de akoestiek is dit het gelijktijdig voorkomen van geluidsgolven met totaal verschillende frequenties (Hertz) en volumes. Het tegendeel dus van van een geluid met een constant hoogte. Je zou het ook wel een geluidsgolf-chaos kunnen noemen. Bekend is de witte ruis met hoge geluidsgolven. Bij storende achtergrondgeluiden is het belangrijk te onderscheiden tussen ruisen en laagfrequente bromtonen. Die hebben doorgaans andere oorzaken en komen vooral bij subwoofers voor.
Hier vind je tips om het brommen van je subwoofer te voorkomen.
Rusien van speakers is niet per se een interferentie
Speakers zelf ruisen niet. Tenminste, dat geldt voor passieve boxen die aangesloten zijn op een afspeelapparaat. En precies daar, bij A/AV-receivers of versterkers is vaak ook de oorzaak voor de storing te vinden. Want versterkers produceren zelf al een ruisen. Het is vaak te horen wanneer er niets anders op de versterker is aangesloten en het volume laag staat, zeker als je je in de buurt bevindt. Dit wordt ook wel de signaal/ruis-verhouding (S/N) genoemd. Hoe hard dit is, hangt vooral van de kwaliteit van de installatie af. In de praktijk mag de akoestiek niet erdoor verslechteren.
Is de ruis zo hard dat hij stoort, dan is er meestal sprake van een defect. Kapotte kabels of stekkers kunnen ook een geluid maken dat lijkt op een ruis, maar meestal is er iets mis met de elektronica van de versterker. Wil je zeker weten wat de oorzaak is, dan blijft er maar één ding over: testen. Wissel de positie van de speakers en luister of het geluid nu ergens anders vandaan komt. Hoor je het nog steeds op dezelfde plek, dan is hoogstwaarschijnlijk de versterker de schuldige. Komt het geruis uit de speaker, dan kan de oorzaak ook iets heel anders zijn.
Wanneer een audiobestand de oorzaak van geruis is
Speakers kunnen daadwerkelijk “te goed” zijn voor een afspeelapparaat. Lossy mp3-bestanden geven bijvoorbeeld geen gegevens weer in het hoge frequentiebereik. Daarom kunnen hoogwaardige speakers hun kunnen niet volledig weergeven en hoor je bij de hoge tonen een ruis. Slechte opnames of bestanden kunnen bovendien zelf al een ruis bevatten. Je moet er daarom op letten of je constant een ruis hoort of slechts bij bepaalde afspeelapparatuur.
Knisteren & kraken: meer oorzaken die geluidsproblemen veroorzaken
Ruisen en brommen zijn niet de enige storende signalen. Luidsprekers kunnen ook knisteren en kraken. Dit duidt vaak op materiaalfouten zoals losse contacten. Om dit te controleren kun je het volgende doen:
Als het geluid verandert wanneer je de luidsprekerkabel beweegt, dan is er sprake van een los contact. Let vooral op het uiteinde van de kabel en bij de luidsprekeringang.
Actieve speakers kun je aansluiten op verschillende bron- of afspeelapparatuur om te controleren of de fout te vinden is bij een aansluiting.
Het uitgangsvolume van het bronapparaat of de afspeelsoftware moet helemaal opengedraaid worden. De speakers moeten dan worden gebruikt om het volume te finetunen. Gezoem en gekraak kan optreden als het volume van de speakers op z’n hardst staat, terwijl het afspeelapparaat op de laagste stand staat.
Krachtig en ruisarm – compelete sets van Teufel
- ▶ Theater 500 Kombo: deze stereoset heeft het allemaal: 3-kanaals speakers die voor een kristalhelder geluid zorgen en een krachtige 200 watt cd-receiver. De receiver kan bovendien overweg met bluetoothsignalen, USB en DAB+.
- ▶ Concept E 450: geen krakende pc-of notebookspeakers – de 5.1 set Concept E 450 is gemakkelijk aan je computer, tv of console aan te sluiten; de Class D-versterker zorgt voor een krachtige, precieze, maar ruisarme sound.
Ook interessant:
Conclusie: speakers hebben meestal geen ruis
- Ruisen wordt veroorzaakt door het optreden van geluidsgolven met verschillende frequentiehoogtes en volumes.
- Wanneer jouw speakers ruisen, is dit iets anders dan brommen; de oorzaak is dan een andere.
- Deze storende signalen hebben meestal niks te maken met de speakers maar met de versterker of receiver.
- Defecte versterkers kunnen ook de oorzaak zijjn van een geruis.
- Lossy audiobestanden kunnen ook de oorzaak van ruisen.
Image 1: „IImpedantiecurve van een luidspreker“ van Pietz – eigen werk. Licentie via Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 viaWikimedia Commons
