“Hifi” en “thuisbioscoop” zijn veelgebruikte termen op audiogebied. Het is niet altijd duidelijk wat ze eigenlijk bedoelen. We leggen je graag de basistermen uit. Zoveel is al duidelijk: “hifi” verwijst voornamelijk naar de weergave van muziek en “home cinema set” naar filmgeluid. Maar zoals zo vaak in het leven: je kunt die twee niet zo strikt scheiden.
Het hifi-systeem als basis voor muziekweergave
Stereo-opstelling met grafische weergave van de stereodriehoek
Geluidsopname en -weergave waren nog maar net uitgevonden toen het duidelijk werd dat je meer dan één geluidskanaal en één luidspreker nodig hebt om een realistische, ruimtelijke geluidsindruk te krijgen. Ons menselijk oor, waarbij onze oren eerst de geluidssignalen opvangen voordat onze hersenen ze samenvoegen tot een ruimtelijk geluidsbeeld, stond model voor de stereofonie. Na de eerste experimenten in de jaren 30 vande vorige eeuw werd de stereo-opstelling in de jaren 1960 de technische standaard. Deze structuur is tot op heden ongewijzigd gebleven.
Hifi staat voor “high fidelity” en is een kwaliteitsnorm die in de jaren zestig is ontstaan. Onze moderne speakers en apparatuur voldoen echter ruimschoots aan de eisen van dit hifi-keurmerk. Alleen toestellen zoals wekkerradio’s of gehoorapparaten voldoen niet aan deze hifi-normen (onze wekkerradio RADIO ONE vormt hier de beroemde uitzondering op de regel).
Tegenwoordig hebben de termen hifi en hifi-systeem dan ook een andere betekenis en gelden ze als synoniem voor een stereosysteem.
Het opzetten van een stereo-installatie
Een stereo- of hifi-installatie bestaat in wezen uit een versterker, een afspeelapparaat zoals een cd- of netwerkspeler en twee identieke speakers: één geeft het rechter geluidskanaal weer, de andere het linker. Deze opstelling zorgt voor het stereosignaal en geeft bij voorkeur alle frequenties van het ingevoerde signaal weer. Als je de Teufel hifi goed afstelt, krijg je een ruimtelijk geluidsbeeld. Om het beste geluid uit je systeem te halen, moet je de plaatsing van je luidsprekers precies bepalen. We leggen je in het artikel uit wat belangrijk is en leggen je uit wat de sweet spot en de stereodriehoek zijn. Let wel, niet alleen de locatie beïnvloedt het geluid, maar ook het type speakers.
- Bekijk ook: onze stereosystemen in de webshop
Home cinema systemen: meerdere kanalen, uitgebreidere afstemming
Als je nog meer geluidsinformatie wil weergeven om een nog intensere, ruimtelijke geluidservaring te creëren, dan heb je extra geluidskanalen nodig. De opstelling waarbij je een derde speaker centraal voor de luisteraar plaatst, is bijna even oud als stereofonie. Dit gebruikte dit eerst in bioscopen, later ook in particuliere woningen.
Met de jaren nam het aantal kanalen en speakers toe: een home cinema systeem zoals we dat nu kennen, bestaat uit een subwoofer, die de basfrequenties weergeeft, en maximaal negen extra speakers. Deze bijkomende speakers overspoelen de luisteraar met extra geluid: zo ontstaat er een surround sound. Systemen voor Dolby Atmos en vergelijkbare 3D-formaten bestaan zelfs uit nog meer speakers.
In deze gids vind je gedetailleerde informatie over hoe je de speakers het het beste thuis in een home cinema set up plaatst.
Kant-en-klare home-cinema systemen van Teufel
Je home cinema systeem moet goed afgesteld zijn
De ontwerpers van thuisbioscoopsystemen moeten rekening houden met 2 opties. Bij midden-, front- en effectspeakers zijn er meestal twee of drie verschillende geluidsomzetters voor verschillende frequentiebereiken. De zogenaamde 2- en 3-kanaals speakers. Het is geen eenvoudige opgave om deze woofers, midrange en tweeters nauwkeurig op elkaar af te stemmen. De technicus moet ervoor zorgen dat de woofer qua volume en fase perfect aansluit bij de midrange en tweeter. Alleen dan is een absoluut lineaire frequentierespons gegarandeerd.
Vooral het afstemmen van de woofer – in home cinema systemen is dit meestal een aparte subwoofer – op de rest van het systeem, is een uitdaging. Anders dan in een stereosysteem moet je de woofers in een thuisbioscoop niet enkel afstemmen op de twee midrange- en tweeterspeakers, maar ook op de hoofdspeakers links en rechts, de midrange speaker en de twee achterste effectspeakers.
Een 5.1 geluid met slechts één apparaat? Thuisbioscoop maken met soundbar
Een soundbar combineert alle componenten van een 5.1 home cinema in één behuizing. Verschillende ingebouwde speakers en een interne of externe subwoofer kunnen alle kanalen bedienen en weergeven. Omdat bij een soundbar alle geluidsbronnen precies voor jou staan, is het surroundgeluid meestal niet zo indrukwekkend als bij een klassieke home cinema set waarbij je alle speakers rond jouw zitplaats hebt staan. De soundbar imiteert – onder meer met het weerklinken op de muren van je kamer – een virtueel 5.1 geluid, dat niettemin zeer indrukwekkend en krachtig kan zijn, afhankelijk van welke soundbar je hebt. Een soundbar heeft ook andere voordelen: de speaker is meestal goedkoper dan een heel thuisbioscoopsysteem en neemt veel minder ruimte in beslag. Bovendien heb je geen ingewikkelde opstelling nodig, omdat alles meteen op de juiste plaats staat en gecoördineerd is.
Essentieel voor een goed geluid: de cross-over frequentie in de home cinema systeem
Maar weer terug naar het klassieke home cinema systeem. Zoals we al zeiden, moeten de speakers van een home cinema systeem aan verschillende eisen voldoen – afhankelijk van de frequentie die hun is toegewezen. De AV-receiver regelt de toewijzing van de gereproduceerde frequenties via de cross-over.
De instelling in de versterker moet overeenkomen met de speakers
Bij een thuisbioscoopsysteem is het belangrijk dat de versterker goed is afgestemd op de kenmerken van je speakers. Dit voorbeeld illustreert het probleem: een speakerfabrikant scheidt het zendbereik van zijn satelliet-subwoofersysteem bij 100 Hz met een helling van 18 dB. De frequenties onder de 100 Hz worden dan naar de sub geleid, alles daarboven naar het midden en de satellieten – tot zover alles goed.
Maar als je deze speakerset aansluit op een versterker waarvan de subwooferuitgang een cross-over frequentie van 90 Hz met een helling van 24 dB heeft, komen de aansluitwaarden niet overeen. Omdat er geen standaardisering is, komen fabrikanten van AV-receivers en luidsprekers hier gemakkelijk mee weg. Een afwijking van de cross-over frequentie van 80 tot 90 Hz is misschien nog te rechtvaardigen, maar verschillen van bijvoorbeeld 200 tot 80 Hz kunnen al voor al drastische fouten in de basweergave zorgen.
THX-systeem betekenis
De THX-norm maakt een einde aan dit verbindingsgedoe. Alle apparaten en speakers met dit keurmerk hebben gestandaardiseerde aansluitwaarden, zodat de klant alleen maar hoeft over te schakelen naar THX en er zeker van kan zijn dat zijn versterker, subwoofer en satellieten perfect op elkaar zijn afgestemd.
Het speciale afmixen van muziek en film soundtracks
Er zijn nog een aantal andere belangrijke verschillen tussen hifi set en een home cinema set. Men mixt het hifi-geluid voor cd’s bijvoorbeeld zodanig af zodat de muziek het beste klinkt voor zijn bestemming: de huiskamer. Filmgeluidsdragers zoals dvd of Blu-ray bevatten daarentegen de geluidssporen van de film. Deze zijn gemixt voor weergave in grote bioscopen. Daarnaast is onze home cinema set draadloos.
Terwijl de kijker in een bioscoop ver weg zit van de frontspeakers, zijn de afstanden in een thuisbioscoop veel kleiner. In huiskamers worden geluidsgolven minder gedempt dan in bioscopen, hier zijn namelijk veel toeschouwers en veel stoelen. Bovendien worden de voorste speakers in een bioscoop vaak aan het oog onttrokken door het filmscherm. Met al deze factoren houdt men rekening wanneer men het filmgeluid mixt. Speakers en AV-receivers moeten rekening houden met de afwijkende omstandigheden bij een home cinema set en het bronmateriaal vervolgens veranderd weergeven. De THX-luidsprekers van Teufel laten films klinken zoals de geluidstechnicus dat wil – zelfs in je thuisbioscoop..
Muziek beluisteren in je thuisbioscoop
Vaak maken we een strikt onderscheid tussen Teufel hifi stereosystemen die muziek afspelen, en home cinema systemen, die bedoeld zijn om het ultieme filmgeluid te produceren. Maar je kan natuurlijk ook genieten van je favoriete muziek op een Teufel 5.1 systeem. We hebben onze luidsprekers namelijk zo ontworpen dat ze beide gevallen een goed figuur slaan. We hebben niet voor niets meer dan 40 jaar ervaring in het maken van hifi sets en home cinema sets en deze beschikken dan ook over de beste technische specificaties in elke prijsklasse. Het ontwikkelingsproces is dan ook erg complex.
Bij de ontwikkeling van onze speakers maken we gebruik van de modernste meettechnieken en de meest nauwkeurige onderzoeksmethoden. Als een van de weinige toonaangevende speakerfabrikanten gebruiken wij het peperdure Klippel Analyzer Systeem om een schat aan meetgegevens te bepalen die niet alleen de speaker volgens bepaalde normen beschrijven. Met behulp van een laserstraal geven gegevens ook nauwkeurige informatie over hoe elk chassis zich bij hogere volumes gedraagt.
Ook gebruiken we MLISSA. Deze uiterst precieze meetsoftware bepaalt onder meer de frequentierespons, de fase en het time-of-flight gedrag van de speakers; we verkrijgen informatie over het transiënt- en vervalgedrag alsmede impulsresponsies en impedantiekarakteristieken.
Bekijk hier: onze home cinema set draadloos
Natuurlijk houden we bij de ontwikkeling van onze speakers ook rekening met de grondbeginselen van het speakerontwerp, bijvoorbeeld de D’Appolito driveropstelling. Deze is namelijk ideaal voor muziek- en spraakweergave, waarbij men de tweeter tussen twee midrange drivers plaatst.
De combinatie van beide – hightech meetmethoden en de beproefde principes van een speakerconstructie – stelt ons in staat om speakerkasten te ontwikkelen die elk soort signaal natuurgetrouw weergeven – of het nu gaat om orkest, zangstem, filmdialoog of helikopter. Want een goede speaker is en blijft bij alle eisen en de meest uiteenlopende signaalbronnen een goede speaker.
Hifi-set of home cinema set: op de kwaliteit van Teufel kan je altijd rekenen
- ▶ ULTIMA 40 Kombo: van deze klassieke stereoset, bestaande uit twee fraai gevormde en goed klinkende vloerstaande speakers met 3-kanaals systeem en een cd-receiver, zal je lang plezier hebben.
- ▶ SYSTEM 6 THX „5.2-Set“: dit THX home cinema systeem laat niets te wensen over. De twee subwoofers zorgen voor een soundexplosie in je woonkamer. De vijf extra luidsprekers zorgen voor een volledig geluidsbeeld.
Stereo-systemen van Teufel
Conclusie: het functioneert niet zonder afstemming
- Een hifi-set is een stereosysteem dat bestaat uit een versterker, twee identieke speakers en een afspeelapparaat.
- Een home-cinema set bestaat uit minstens zes luidsprekers (5.1) en geeft een surround sound weer.
- Home theatre systemen vereisen een exacte match tussen de cross-over frequentie van de receiver en de speakerkarakteristieken.
- THX betekeinis: de THX-normering zorgt ervoor dat de receiver en speakers perfect op elkaar zijn afgestemd.
