De persen draaien op volle toeren, want vinylplaten hebben hun plaats in veel huiskamerplanken opnieuw heroverd. En vinylfans weten: catridge zorgt ervoor dat de groeven van een plaat überhaupt vertaald kunnen worden in geluid. Natuurlijk heb je ook een versterker en luidsprekers nodig, maar die passen niet altijd bij elkaar. Doorslaggevend is hier welk pickup systeem wordt gebruikt.
Klein onderdeel met een belangrijke taak
De pickup is het deel van de platenspeler dat aan het uiteinde van de arm bevestigd is. Het bevat een naald (stylus), een houder voor de naald (stylusdrager) met daar in een transducer met spoelen en magneten. Geluidsinformatie zit als het ware gecodeerd in de groeven van de plaat. Als de naald door de groeven beweegt, leest hij de inkepingen en verhogingen. De bewegingen van de naald (frequentie en amplitude) worden omgezet in elektrische spanningen (door middel van de spoelen en magneten) dat een phono signaal als uitgangswaarde heeft. De phono-uitgang heeft nog steeds een zeer lage waarde en wordt door een externe phono-versterker nogmaals versterkt (wanneer je versterker geen phono-ingang heeft ) of direct aangesloten op de phono-ingang van de versterker.
De verschillende pick-upsystemen
Iets wat best simpel klinkt, heeft dus eigenlijk hele nauwkeurige mechanica nodig. Bij het afspelen van vinylplaten is dan ook veel precisie vereist. De stylus moet de fijne structuren in de groeven nauwkeurig opsporen en vastleggen. Tegelijkertijd mag hij geen hoge druk uitoefenen om de groeven te beschermen. Er worden verschillende pick-up systemen gebruikt om de trillingen van de naald om te zetten in elektrische impulsen.
➥ Moving Magnet (MM): dit systeem werd ontwikkeld in de jaren 1960 en wordt vandaag de dag nog steeds het meest gebruikt. De naald is verbonden met twee beweegbare magneten, die door hun doorbuiging spanning induceren in een spoel. De naald is niet permanent geïnstalleerd, maar zit op een verwijderbaar hulpstuk. Het voordeel van MM-systemen is hun relatief lage prijs, hoewel interferentie en niet-lineaire vervorming kunnen optreden.
➥ Moving-Coil (MC): bij deze methode wordt de elektrische spanning opgewekt uit de trillingen van de naald door middel van een elektrodynamisch proces. De naald is permanent gemonteerd op bewegende spoelen. Het voordeel van dit systeem is dat het minder gevoelig is voor interferentie. Bovendien detecteert de naald de groefstructuur uiterst nauwkeurig en garandeert zo een zuivere reproductie.
➥ Kristal pickup: bij dit type pickup worden keramische strips gebogen door de bewegingen van de stylus en genereren zo de elektrische spanning. Vergeleken met de andere twee methoden leveren de zogenaamde piëzo-elektrische transducers aanzienlijk slechtere geluidsresultaten, omdat ze het geluid onder andere door hun eigen resonantie beïnvloeden.
Krachtige recievers in de Teufel shop
Wat gebeurt er met het signaal van de pickup?
Zodra je de platenspeler hebt aangesloten, gaat het elektrische signaal dat door de cartridge gegenereerd wordt van de platenspeler naar de versterker en van daaruit naar de luidsprekers. De uitgangsspanning van MM- en MC-systemen is echter te laag om de versterker rechtstreeks aan te sturen. Daarom moet een phono equalizer voorversterker het signaal eerst verwerken. Als de versterker een phono MM- of MC-ingang heeft, is zo’n voorversterker geïntegreerd. Als di er niet is, moet je een equalizer-voorversterker aansluiten tussen de platenspeler en de versterker. Weinig platenspelers hebben een geïntegreerde voorversterker. Piëzo-elektrische systemen kunnen daarentegen rechtstreeks op de analoge ingangen (AUX of line-in) van de versterker worden aangesloten.
Voor de interactie tussen voorversterker en platenspeler is het ook belangrijk om te weten om welk pickup systeem het gaat, aangezien MM- en MC-converters met verschillende spanningen werken:
- MM-element: 2 tot 6 mV
- MC-cartridges: meestal 0,1 tot 0,5 mV; zogenaamde high-output systemen bereiken een vergelijkbare hoge uitgangsspanning als MM-cartridges, maar komen minder vaak voor.
Vanwege het aanzienlijk zwakkere signaal kan niet elke phono-ingang het signaal van een MC-cartridge verwerken. MM-elementen daarentegen kunnen elke phono-ingang aansturen. Controleer of vraag bij twijfel of de voorversterker geschikt is voor MC-systemen.
Goed om te weten: veel platenspelers hebben een extra kabel met een U-vormig uiteinde, de zogenaamde aardingskabel. Deze wordt aangesloten op een metalen schroef op de ontvanger, met het label “Ground” of “GND”, om de platenspeler te aarden. Dit is om onaangename brom te voorkomen.
Vinylkenners: actieve luidsprekers en platenspelers in de Teufel shop
▶ ULTIMA 40 ACTIVE + DUAL DT 400: ons krachtige en stijlvolle paar ULTIMA 40 Active vloerstaande luidsprekers in combinatie met de DUAL DT 400 USB volautomatische draaitafel. Deze heeft een hoogwaardig magnetisch patroon van Audio-Technica en instelmogelijkheden zoals tracking force en anti-skating.
▶ Als je een fan bent van passieve luidsprekers, kies dan voor de ULTIMA 40 KOMBO VINYL 250. De passieve versie van de populaire vloerstaande luidsprekers biedt je ook een krachtig geluid. Samen met een receiver en DUAL DT 250 USB platenspeler heb je een kant-en-klaar systeem.
Ontdek topluidsprekers van Teufel
Conclusie: Pickups
- De pickup detecteert de structuur van de groeven van de plaat met de stylus en zet dit om in elektrische spanning.
- De belangrijkste onderdelen zijn de stylus, stylushouder en transducer.
- De meest voorkomende pickup-systemen zijn pickups met bewegende magneet en pickups met bewegende spoel (MM en MC).
- MC pickups zijn duurder dan MM pickups, maar hebben ook een hogere geluidskwaliteit.