Benieuwd naar de plaatsing van speakers in de woonkamer? In onze gids voor de juiste luidspreker opstelling leggen we de basisregels uit voor zowel stereo als homecinema systemen. We bespreken de ideale afstanden en hoogtes. Daarnaast geven we tips over de verschillende soorten luidsprekers zoals centerspeakers, dipolen en directe speakers.
Probeer zo goed mogelijk de tips voor de plaatsing van de luidsprekers te volgen. AV-receivers bieden tal van mogelijkheden om eventuele compromissen, die tijdens de installatie worden gesloten, elektronisch te compenseren. In het algemeen geldt het volgende: je kan altijd experimenteren op basis van onze aanbevelingen en bekijken wat akoestisch het beste werkt in je ruimte. Laat je oren beslissen!
Tips en trucs in de instructievideo op YouTube
In deze videotutorial over het plaatsen van luidsprekers legt Lisa de basisregels uit. Ze bespreekt de positionering en geeft informatie over de stereodriehoek. Er worden ook tips gegeven over de beste luisterplek.
Door de video te downloaden ga je akkoord met het privacybeleid van YouTube.
Meer informatie
Stereo opstelling bij stereo
De regels voor stereoluidsprekers zijn in principe van toepassing op alle meerkanaalsconfiguraties met frontspeakers. In het beste geval vormen bij een stereo installatie de twee luidsprekers en het luistergebied de zogenaamde stereodriehoek. In deze driehoek is de afstand tussen de twee speakers even groot als de afstand tussen de luisteraar en de twee luidsprekers (die een gelijkbenige driehoek zou vormen als je denkt aan verbindingslijnen).
De frontspeakers staan onder een hoek van 60 graden in de richting van de luisterpositie. Je kan een omrekeningsfactor van 0,87 gebruiken om de ideale afstand te berekenen tussen de zitpositie en het midden tussen de luidsprekers – waar je de televisie plaatst. Het punt van de stereo driehoek wordt vaak aangeduid als de “sweet spot”, een bekende term als het gaat om speakers installeren.
Voorbeeld: 4 m (afstand tussen de luidsprekers) x 0,87 = 3,48 m
Leestip: Stereofonie – alle goede dingen komen in tweevoud
Stereo speakers en een subwoofer: 2.1 set
De regels voor het plaatsen van een subwoofer zijn van toepassing ongeacht de specifieke luidsprekerconfiguratie waarin deze is geïnstalleerd. In het algemeen is de positie van de subwoofer in de kamer niet zo belangrijk, omdat ons gehoor de bron van de lage frequenties bijna of helemaal niet lokaliseert. Toch kan er iets misgaan bij het plaatsen van de subwoofer. Het gaat er voornamelijk om dat de bas zich op de juiste manier in de kamer kan verspreiden.
Ten eerste moet de subwoofer de geluidsgolven vrij in de ruimte kunnen uitstralen en niet worden afgedekt door kasten of andere meubels. Ten tweede is het belangrijk om kamerresonanties te voorkomen. Deze resonanties – ook wel “modderige bas” genoemd – kun je vooral waarnemen als de subwoofer in de hoek of dicht tegen een muur van de kamer staat. Bij de luidspreker opstelling is de vaak aanbevolen positie “gecentreerd of iets verschoven tussen de frontspeakers” meestal een goede beslissing.
De ideale opstelling bij een 5.1 systeem
De speaker opstelling van een klassiek thuisbioscoopsysteem bestaat uit in totaal zes luidsprekers. Twee frontspeakers en de centerspeaker geven vooral stemmen, filmmuziek en de belangrijkste geluidseffecten weer. De bas komt van de subwoofer en de twee EFFEKT luidsprekers produceren het surround-geluid.
Leestip: 5.1 of 7.1? Hoe weet ik welk soundsysteem ik moet kiezen?
Optimale hoogte voor de luidspreker opstelling bij 5.1 home cinema sets met dipole speakers
In een 5.1 opstelling worden de front luidsprekers in de stereo traditie (zoals net vermeld: afstand tot de luisteraar = afstand tussen de linker- en rechterluidspreker) naast de tv geplaatst op gelijke afstanden links en rechts, of aan de muur gemonteerd. Als je statieven gebruikt, zorg je er automatisch voor dat de frontspeakers op de optimale hoogte staan.
Aanbevolen hoogte van de dipole speakers
Voor wand- of boekenkastluidsprekers : de inbouwhoogte moet tussen 40 centimeter en 1,20 meter liggen. Als de hoogte buiten het bereik ligt, kun je de frontluidsprekers ook iets omhoog of omlaag schuiven in de richting van de luisterpositie. Het is belangrijk dat de center en front luidsprekers ongeveer op een rechte lijn staan, eventueel ook op een cirkelboog die licht gebogen is naar de tv of scherm toe. Als de speakers niet op 1 lijn staan, kan dat invloed hebben op de symmetrie van het geluidsbeeld.
Aangezien de centerspeaker de dialogen van de acteurs weergeeft, plaats je deze zo centraal mogelijk onder of boven het scherm. Enkel op die manier vormen beeld en geluid een eenheid. Als de center luidspreker buiten een hoogte van 40 centimeter tot 1,20 meter staat, moet je hem iets naar boven of naar beneden kantelen in de richting van de luisteraar.
De dipool speakers monteer je het beste aan de zijkant van de luisteraar op een hoogte van 1,40 tot 2,10 meter. Veel Teufel dipolen hebben al een geïntegreerde wandmontage. De dipoolluidsprekers stralen dan naar voren (naar de tv of scherm) en naar achteren (naar de achterwand), zodat je geen direct geluid hoort op de positie van de luisteraar. De afstand tot de achterwand moet minstens 10 centimeter bedragen.
Je kunt ook een wandbeugel gebruiken om de dipolen achter de zitpositie op de achterwand op een hoogte van 1,40 tot 2,10 meter te monteren. Bijna alle Teufel dipolen hebben een M6 schroefdraad die in de bodem is geïntegreerd om de wandbeugel vast te zetten.
Aanbevolen afstand van dipole speakers
Voor de wandmontage adviseren wij onze optioneel verkrijgbare wandbeugels. Je kan de dipool luidsprekers plaatsen en ze vervolgens onder een hoek van 45 graden draaien, waarbij je de ene geluidszijde naar de achterwand en de andere naar de zijwand richt. De geluidsreflecties creëren hierdoor het gewenste diffuse geluid. De afstand tot de zijwand van de kamer moet minstens 10 centimeter bedragen.
Zoals we hierboven vermelden (bij een aanbevolen crossover-frequentie van onder of precies 120 Hz), kan je de locatie van de subwoofer grotendeels kiezen en heeft dat geen invloed op de andere luidsprekers. Het beste is om de sub op de rechte lijn tussen de twee frontsatellieten te plaatsen.
5.1 home cinema sets met directe afstralers in het achterste gedeelte
In een 5.1 opstelling stel je de frontspeakers in stereotraditie op (zoals zojuist vermeld: afstand tot de luisteraar = afstand tussen linker- en rechterluidspreker) naast de tv op gelijke afstand tot respectievelijk links en rechts of aan de muur gemonteerd. Als je statieven gebruikt, heb je automatisch een optimale hoogte van de frontspeakers.
Aanbevolen hoogte van directe afstralers
Voor wand- of plankluidsprekers: de installatiehoogte moet tussen 40 centimeter en 1,20 meter liggen. Als de hoogte buiten dit bereik valt, kun je de frontspeakers ook iets naar boven of beneden richten in de richting van de luisteraar. Het is belangrijk dat de midden- en frontspeakers ongeveer op een rechte lijn staan, eventueel ook in een boog die licht gebogen is naar de tv toe. Een scheef geplaatste luidspreker vooraan kan verschillen in de (geluidsgolf)reistijd veroorzaken. Dit heeft gevolgen voor de symmetrie van het geluidsbeeld.
Aangezien de centerspeaker de dialoog van de acteurs weergeeft, plaats je deze zo centraal mogelijk onder of boven het scherm. Alleen dan vormen beeld en geluid een eenheid. Als je de centerspeaker buiten een hoogte van 40 centimeter tot 1,20 meter plaatst, moet je hem iets omhoog of omlaag richten naar de luisteraar.
Aanbevolen afstand tot directe afstralers
Voor de concertset met directe radiatoren (deze stralen rechtstreeks naar het luistergebied) moet je de achterste luidsprekers links en rechts van de zitplaats plaatsen. De afstand tussen de achterste luidsprekers en de luisterplek moet minstens één meter bedragen.
Als je de minimale afstand niet kan aanhouden, zorg er dan voor dat je de luidspreker niet rechtstreeks op de zitplaats afstraalt. Je kan de speaker naar de tegenoverliggende muur of naar de tv richten. Als de afstand tot de luisterplek meer dan een meter bedraagt, staan de achterste luidsprekers best in lijn met de voorste luidsprekers – bij voorkeur op een standaard of aan de muur gemonteerd op een hoogte van maximaal 2,10 meter.
Als de speakers veel hoger of lager moeten worden geplaatst, kan het nuttig zijn ze af te stemmen op de positie van de luisteraar. Voor bevestiging aan de muur kun je uiteraard de passende muurbeugels uit onze accessoireshop gebruiken.
Zoals je hierboven kunt lezen, kan je de plaats van de subwoofer (met een aanbevolen crossover-frequentie van minder dan/gelijk aan 120 Hz) kiezen en heeft dat geen invloed op de andere luidsprekers. In het beste geval plaats je de subwoofer in een rechte lijn tussen de twee frontsatellieten.
Onze geluidstip: Draadloze surround sound met de Effekt directe speakers van Teufel
Door de video te downloaden ga je akkoord met het privacybeleid van YouTube.
Meer informatie
Luidsprekers plaatsen voor 7.1 systemen
Met een 7.1-systeem breiden we het surroundgeluid nog verder uit. De luisteraar ontvangt geluid uit iedere hoek. De luidspreker opstelling van een 7.1-systeem voorziet in twee extra satellieten achter het luistergebied – de achterste centerspeakers.
7.1 Home cinema sets met dipolen als rearspeakers
In een 7.1-opstelling stel je de frontspeakers in stereotraditie op (zoals zojuist vermeld: afstand tot de luisteraar = afstand tussen linker- en rechterluidspreker) naast de tv op gelijke afstand tot respectievelijk links en rechts of aan de muur gemonteerd. Als je statieven gebruikt, zorg je automatisch voor een optimale hoogte van de frontluidsprekers.
Voor wand- of boekenplankluidsprekers: de installatiehoogte moet tussen 40 centimeter en 1,20 meter liggen. Als de hoogte buiten dit bereik valt, kun je de frontspeakers ook iets omhoog of omlaag naar de luisteraar richten. Het is belangrijk dat de midden- en frontspeakers ongeveer op een rechte lijn staan, eventueel ook op een boog die licht gebogen is naar de tv toe. Een niet gecentreerd geplaatste luidspreker vooraan kan verschillen in de (geluidsgolf)reistijd veroorzaken, die de symmetrie van het geluidsbeeld kunnen beïnvloeden.
Aangezien de centerspeaker de dialoog van de acteurs weergeeft, moet je deze zo centraal mogelijk onder of boven het scherm plaatsen. Alleen dan vormen beeld en geluid een eenheid. Als je de centerspeaker buiten een hoogte van 40 centimeter tot 1,20 meter plaatst, moet je hem een beetje naar boven of beneden draaien in de richting van de luisteraar.
De dipolen monteer je bij voorkeur aan de zijkant van de luisterplek op een hoogte van 1,40 tot 2,10 meter. Veel Teufel dipolen hebben al een geïntegreerde muurbeugel. De dipool luidsprekers stralen dan naar voren (naar de tv/het scherm) en naar achteren (naar de achterwand) zodat er geen direct geluid op de luisterpositie te horen is. De afstand tot de achterwand moet minstens 10 centimeter bedragen.
Als de afstand tussen de luisterpositie en het achterste centerspeakerpaar (7.1) minder dan een meter bedraagt, bijvoorbeeld omdat de bank tegen de achterwand staat, raden wij aan dipolen te gebruiken in plaats van directe afstralers.
Voor een goede luidspreker opstelling bij een 7.1-systeem monteer je de EFFEKT luidsprekers bij voorkeur op de zijwand naast de stoel van de luisteraar, terwijl je de achterste centerspeakers op de achterwand monteert – elk op een hoogte van 1,40 tot 2,10 meter.
Voor de juiste luidspreker opstelling van de vier EFFEKT 2 luidsprekers moet de afstand tussen alle luidsprekers gelijk zijn. Bovendien moet er minstens één meter tussen de speakers zitten. Zijn de afstanden verschillend of zijn de vier achterste luidsprekers op verschillende hoogtes opgesteld, dan kun je deze asymmetrie compenseren in het luidsprekermanagement van de AV-receiver. Daarvoor moet je de werkelijke afstanden van de afzonderlijke luidsprekers opgeven; de software van de receiver compenseert dan automatisch de daaruit voortvloeiende verschillen in looptijd bij het uitzenden van de geluidsgolven.
Zoals we hierboven vermelden, kan je de plaats van de subwoofer (met een aanbevolen crossover-frequentie van 120 Hz of minder) eigenlijk vrij kiezen en heeft dat geen invloed op de andere luidsprekers. Plaatsing op de rechte lijn tussen de twee voorste satellieten is optimaal.
7.1 home cinema sets met 2 directe afstralers en 2 dipolen achterin
In een 7.1-opstelling worden de frontspeakers in stereotraditie opgesteld (zoals zojuist vermeld: afstand tot de luisteraar = afstand tussen linker- en rechterluidspreker) naast de tv op gelijke afstand tot respectievelijk links en rechts of aan de muur gemonteerd. Als je statieven gebruikt, heb je automatisch een optimale hoogte van de frontspeakers.
Voor wand- of boekenplankluidsprekers: de installatiehoogte moet tussen 40 centimeter en 1,20 meter liggen. Als de hoogte buiten dit bereik valt, kun je de frontspeakers ook iets hoger of lager naar de luisteraar richten. Het is belangrijk dat de center- en frontspeakers ongeveer op een rechte lijn staan, eventueel ook op een boog die licht gebogen is naar de tv of het scherm toe. Plaats je hem niet centraal, dan kunnen verschillen in de (geluidsgolf)reistijden ontstaan, die op hun beurt de symmetrie van het geluidsbeeld kunnen beïnvloeden.
Aangezien de centerspeaker de dialoog van de acteurs weergeeft, plaats je hem zo centraal mogelijk onder of boven het scherm. Alleen dan vormen beeld en geluid een eenheid. Als je de centerspeaker buiten een hoogte van tussen de 40 centimeter en 1,20 meter plaatst, moet je hem een beetje naar boven of beneden kantelen in de richting van de luisteraar.
De dipolen monteer je bij voorkeur aan de zijkant van de luisterplek op een hoogte van 1,40 tot 2,10 meter. Veel Teufel dipolen hebben al een geïntegreerde muurbeugel. De dipoolluidsprekers stralen dan naar voren (richting tv/scherm) en naar achteren (richting achterwand), zodat je op de luisterplek geen direct geluid hoort. De afstand tot de achterwand moet minstens 10 centimeter bedragen.
Als de afstand tussen de luisterpositie en het achterste center-luidsprekerpaar (7.1) minder dan een meter bedraagt, bijvoorbeeld omdat de bank tegen de achterwand staat, raden wij aan dipolen te gebruiken in plaats van directe radiatoren.
In een 7.1-systeem kan je de EFFEKT 2 luidsprekers plaatsen op de zijwand naast de stoel van de luisteraar, terwijl je de achterste centerspeakers op de achterwand monteert – elk op een hoogte van 1,40 tot 2,10 meter.
Voor de vier EFFEKT speakers moet de afstand tussen alle 4 gelijk zijn. Bovendien moet er minstens één meter tussen de luidsprekers zitten. Zijn de afstanden verschillend of zijn de vier achterste luidsprekers op verschillende hoogtes ingesteld, dan kun je deze asymmetrie compenseren in het luidsprekermanagement van de AV-receiver. Daarvoor moet je de werkelijke afstanden van de afzonderlijke luidsprekers opgeven; de software van de receiver compenseert dan automatisch de daaruit voortvloeiende verschillen in looptijd bij het uitzenden van de geluidsgolven.
Zoals je hierboven gelezen hebt, kan je de plaats van de subwoofer (met een aanbevolen crossover-frequentie van 120 Hz of minder) eigenlijk vrij bepalen en heeft dit geen invloed op de andere luidsprekers. Plaatsing op de rechte lijn tussen de twee voorste satellieten is ideaal.
7.1 home cinema sets met vier directe afstralers achterin
Een luidspreker opstelling met vier directe afstralers achterin is ook mogelijk. De EFFEKT luidsprekers plaatsen is het beste op een afstand van meer dan een meter van de luisteraar. Als je de minimale afstand niet kan aanhouden, laat de luidsprekers dan niet rechtstreeks naar de positie van de luisteraar afstralen. De rearspeakers plaats je altijd tussen 1,40 en 2,10 meter.
Optie: front-high-speaker
Front-high luidsprekers voegen ruimtelijkheid en glans toe aan je filmgeluid. Je AV-receiver moet hiervoor wel front-high of “presence” luidsprekeraansluitingen hebben. De front-hoog luidsprekers plaats je direct boven het scherm of boven het tv-toestel, lichtjes uitgelijnd met de luisterpositie. Front-high luidsprekers kun je installeren naast een 5.1 set of een 7.1 set.
Luidsprekers plaatsen voor een Dolby Atmos-set
In de volgende instructievideo leggen we uit welke Dolby Atmos luidsprekertypes beschikbaar zijn en wat de verschillen zijn. We geven ook informatie over de basis van het opzetten van een Dolby Atmos thuisbioscoop.
Door de video te downloaden ga je akkoord met het privacybeleid van YouTube.
Meer informatie
In tegenstelling tot andere surround sound normen is Dolby Atmos niet kanaalgebonden, maar werkt het met zogenaamde geluidsobjecten. Bij de tot nu toe beschreven 5.1- of 7.1-systemen wordt het geluid vooraf gemixt, zodat het later met precies die zes of acht kanalen werkt. Dolby Atmos daarentegen kan de kanalen flexibel aansturen.
Voor Atmos-geluid is het minimum acht speakers (5.1.2). Theoretisch kan je maximaal 32 (als 31.1 of 24.2.6) luidsprekers gebruiken. Wanneer geluidstechnici nu in Dolby Atmos produceren, kunnen zij geluidsobjecten ruimtelijk weergeven zonder zich vast te leggen op een specifiek kanaal. Een explosie aan de linkerkant van het beeld wordt nu eenvoudigweg gedefinieerd als een geluid vanaf een specifieke positie aan de linkerkant, met het juiste niveau en op het juiste tijdstip. Een soortgelijke procedure bestaat al jaren in gaming systemen.
De Dolby Atmos REFLEKT luidsprekers plaatsen is relatief ongecompliceerd, omdat je ze op de frontluidsprekers plaatst. Voor Atmos-geluid heb je minstens twee, liefst vier reflectie-luidsprekers nodig.
Het meeslepende geluidseffect wordt gecreëerd door het gerichte gebruik van geluidsreflecties.
Is het mogelijk zonder kabels? Ja, bijna!
Heb je genoeg van het leggen van kabels en wil je je luidsprekers liever draadloos opstellen en aansluiten? Afhankelijk van het aantal luidsprekers is dit mogelijk (afgezien van de stroomkabels die altijd nodig zijn). In theorie kun je alle luidsprekers in je huis verbinden via Wi-Fi – het sleutelwoord hier is “multiroom”. Een thuisbioscoop die volledig via Wi-Fi werkt, is echter nog steeds een toekomstdroom. Aan de andere kant bespaart een (bijna) draadloze thuisbioscoop je een aantal lange kabels en geeft het je meer flexibiliteit in termen van plaatsing.
Hier volgt een overzicht van de voor- en nadelen van een (vrijwel) draadloze thuisbioscoop:
| Voordelen | Nadelen |
|---|---|
| Eenvoudige installatie | Het is moeilijker om afzonderlijke componenten van een compleet draadloos systeem later te vervangen. |
| Meer flexibiliteit bij installatie - geen compromissen door kabellengte | Meestal hogere prijs |
| Minder kabelwarboel |
De opstelling van een home cinema met kabel is in principe verdeeld in twee delen. De voorluidsprekers, het middenluidspreker en alle andere luidsprekers die je direct rond je tv hebt staan, zijn zoals gewoonlijk aangesloten: zowel op de voeding als op een AV-receiver. Alle luidsprekers achteraan en de subwoofer (of subwoofers) kunnen het geluid echter ook ontvangen zonder kabel.
Een draadloze subwoofer – die ook in veel Teufel-systemen zit – hoeft alleen te worden aangesloten op de voeding. Hij ontvangt zijn geluidssignaal voor de dreunende bas via Bluetooth. Achterluidsprekers kunnen worden aangestuurd via een geïntegreerde versterker of via een tweede kleine versterker, die verantwoordelijk is voor de hele achterkant van je home cinema systeem. Draadloze zenders en ontvangers zijn ook een eenvoudige oplossing.
Leestip: Elders in onze blog vertellen we je in meer detail hoe je de subwoofer correct aansluit.
Na de theorie komt de praktijk: Teufel luidsprekers voor de perfecte geluidsinstallatie
▶ EFFEKT 2: Bij geselecteerde Teufel systemen kun je de EFFEKT 2 draadloos bedienbare en surround luidsprekers gebruiken om de bekabeling naar achteren te omzeilen. De actieve direct speakers hebben geïntegreerde versterkers en een geavanceerd 2-kanaals systeem. Ze geven je maximale flexibiliteit bij het achterin plaatsen van de luidsprekers.
▶ ULTIMA 40 Surround + Denon X2800H DAB „5.1-Set“: Wil je een 3D geluidsupgrade? Onze Ultima 40 speakers leveren Atmosgeluid wanneer je ze uibreidt met de Reflekt luidsprekers. De vloerstaande speakers leveren krachtig maar ongelooflijk gedifferentieerd surround-geluid. De REFLEKT speakers worden gewoon bovenop de voorluidsprekers geplaatst. Naast Dolby Atmos ondersteunt de meegeleverde Denon AV-receiver ook bluetooth, Spotify, Deezer en AirPlay 2.
▶ Alle home cinema – und stereospeakers vind je in onze shop.
Complete systemen van Teufel voor je home cinema setup
In één oogopslag: plaatsing van de luidsprekers
- De stereodriehoek wordt gebruikt voor stereosystemen. De luisteraar zit in het midden op de zogenaamde “sweet spot”.
- In 5.1-systemen worden ook dipoolluidsprekers gebruikt. Deze staan meestal rechts en links van de luisterpositie op een hoogte van 1,40 tot 2,10 meter.
- Je kunt de locatie van de subwoofer relatief vrij kiezen, aangezien het menselijk oor moeite heeft om lage tonen te lokaliseren. In het ideale geval wordt hij tussen de twee frontspeakers geplaatst.
- In een 7.1 systeem worden de extra satellietspeakers achter het luistergebied geplaatst. Met een hoogte van 1,40 tot 2,10 meter.
- Voor Dolby Atmos (5.1.2 systeem) plaats je de REFLEKT speakers op de twee frontspeakers. Deze stralen het geluid naar het plafond.
